Erkek Memesi
Normal erkek memesi, meme başı arkasında (subareolar bölgede) az miktarda süt kanalı (duktus) benzeri yapılar, yağ ve fibröz dokudan oluşur.
Erkek Meme Hastalıkları Nelerdir?
- Jinekomasti
- Meme Kisti
- Meme Kanseri
- Meme Enfeksiyonları
Erkek Meme Hastalıkları
Erkek meme hastalıkları 3 temel kategoride incelenebilir:
- Adipomasti
- Jinekomasti ve duktusları/periduktal fibröz stromayı içeren benign durumlar
- Primer meme kanserleri
Duktus ve periduktal stromal doku haricinden köken alanlar:
- Deri veya subkütan doku kökenli lezyonlar
- Damarlardan, lenflerden veya sinirlerden köken alan lezyonlar
Adipomasti
Meme başı arkasında ve çevresinde aşırı yağ dokusu birikimi söz konusudur, meme bezi dokusunda artış yoktur. Lipomasti, yalancı jinekomasti (psödojinekomasti) olarak da adlandırılır.
Jinekomasti
Jinekomasti erkek memesinin en sık görülen hastalığıdır ve erkek memesinde ele gelen anomalilerin en sık nedenidir. Erkek memesinin tümörle ilgisi olmayan büyümesi olarak tanımlanır.
Histopatolojik olarak jinekomasti, meme başı arkasındaki duktal ve periduktal meme dokusunun iyi huylu (benign) büyümesidir.
Jinekomasti Nedenleri
- Birçok potansiyel sebebi olmakla beraber bu sebeplerin ortak noktası, östrojen ve testosteronun meme dokusu üzerindeki etkilerinin dengesizliğidir.
- Normalde erkeklerde testosteron/östrojen yapım oranı 100/1, dolaşımdaki oranları 300/1’dir. Bu oranın östrojen lehine bozulması sonucunda jinekomasti gelişmektedir.
- Kanda östrojen miktarının artması
- Kanda testosteron miktarının azalması
- Östrojen miktarının testosterona göre kanda daha fazla artması
- Diğer hormonlara / maddelere cross-reseptor sensitivitesi
- Androjen-bağlayıcı globülinin blokajı
- Testosteron reseptörü blokajı
- Memedeki östrojen reseptörlerinin hassasiyetinin artması
- Androjen reseptörlerinin hassasiyetinin azalması sonucu jinekomasti gelişir.
Bazı durumlarda jinekomasti geçici ve fizyolojik olarak oluşabilir. Bu genelde;
- Yenidoğanlarda (östrojen artışı nedeniyle)
- Puberte dönemindekilerin yarısında (serbest testosteron artışı nedeniyle)
- Yaşlılık fizyolojik jinekomastisi görülür.
Hastaların çoğunda belirti yoktur. Tek veya iki taraflı meme başı arkası kalınlaşması veya hassas şişkinlik gözlenir. Meme başı akıntısı görülebilir.
Duktustan ve Periduktal Stromal Fibröz Dokudan Köken Alanlar
Duktustan ve periduktal stromal fibröz dokudan köken alanlar nadir görülür.
- Papillomalar (intraduktal, intrakistik)
- Fibroskleroz
- Diabetik mastopati
- Psödoanjiyomatöz stromal hiperplazi
Fibroadenom, fibrokistik değişiklikler, filloid tümör gibi lobüllerden köken alan lezyonlar nadirdir. Hormonal dengesizlik ciddi ve uzun sürerse lobüler orijinli lezyonlar gelişebilir.
Deri, Subkütan Doku, Damarlar, Lenfatikler ve Sinirlerden Köken Alanlar
1. Deri lezyonları (Nevüs, epidermal inklüzyon kistleri, sebasöz kistler, pilomatrikoma, lipoma)
2. Subkütan lezyonlar
- Yağ nekrozu: Genelde travma (cerrahi ya da kaza sonucu) sonucu görülür.
- Hamartom: Kadındaki gibidir.
3. Damar lezyonları (Psödoanevrizma, arteriovenöz fistül, arteriovenöz malformasyonlar, kavernöz ve kapiller hemanjiyomlar, venöz malformasyonlar, yüzeyel venöz tromboz)
4. Lenf lezyonları (normal meme içi ve aksiller lenf nodlarını,İnflame veya reaktif meme içi aksiller lenf nodlarını, Lenfanjiyomayı içerebilir.)
5. Sinir orijinli lezyonlar (Nörofibrom, nörofibromatosis varsa genelde multipl, granüler hücretümörler)
Erkeklerde Meme Kanseri (Erkek Meme Karsinomu)
- Tüm meme kanserlerinin %1inden azını oluşturur.
- Ortalama görülme yaşı 60-64
- Görülme riski yaşla birlikte artış gösterir.
- Sol memede daha fazla görülür, bilateral olma olasılığı %2 dir.
- Pozitif aile öyküsü olan durumlarda görülme sıklığı 2-4 kattır.
Bazı genetik ve kromozomal anomalilerde görülme riski daha fazladır:
- Klinefelter sendromu
- Kallmann sendromu
- Cowden sendromu
Erkek Meme Kanseri Risk faktörleri
- Jinekomastiye sebep olan durumlar (östrojen/androjen oranı) meme kanserine de yol açabilmektedir. Ancak jinekomastiden meme kanserine doğrudan gelişim görülmemiştir.
- Östrojen/androjen oranının uzun süre yüksek kalması artmış meme kanseri riskine işaret edebilir.
- 10 yıldan fazla süren obezite, riski artırmaktadır.
- Uzun süreli digoksin, metil-dopa ve serotonin uptake inhibitörleri kullanımında risk artmaktadır.
- Testosteron miktarının düşmesi
- Prolaktin artışı
- Uzun süre sıcaklık artışı olan ortamlarda çalışmak(yüksek ısılı fırınlarda…)
- Kronik elektromanyetik maruziyeti
- İntratorasik tümörlerde kullanılan iyonize radyasyon
- İmmün sistemi baskılayan hastalıklar
Erkeklerde prognoz kadınlardaki gibidir. Ancak erkekler daha ileri evrelerde ve meme boyutu küçük olduğu için göğüs duvarı, lenf nodları, deri ve meme ucu katılımıyla fark edilirler.
Meme kanserinde genelde ele gelen kitle, ağrısız, palpabl, sert ve meme başı arkasındadır. Meme ve deri çekintisi daha küçük lezyonlarda ve daha sık görülür.
Erkeklerde meme kanseri teşhisi konulduğu zaman genellikle en az 6 aylık bir kitle bulunmaktadır. Vakaların yarısında teşhis anında aksiller lenf nodu da tutulmuştur.